ස්ත්රියට සහායක භූමිකාවක් පිරිනැමෙන වත්මන් ඊනියාවාදී ආකල්පය තුල පුරුෂයා වූ කලි සමාජයේ ප්රමුඛයා යැයි විශ්වාස වේ. ගෘහිණී තනතුර මත ජීවිතය ගලායන ඇයට ආර්ථීක සන්දර්භය මත පුරුෂයාට මෙන්ම රැකියාවක නිරත වීමේ අනුලංඝණීය වගකීමක් වර්තමානය වන විට පැන නැගී ඇත. සාහිත්යය තුල ඇය රාගයේ ගින්නෙන් දැවෙන්නියකි. පෙරදිග සමාජ ක්රමය තුල ස්ත්රිය වූ කලී හුදෙක්ම රාගය, රතිය, වඩවන්නියකි. “කාමය“ යන්න අර්ථ නිරූපණය කරන්නියකි. කාව්යශේඛරයේ ඇය පිරිමින් පිනවන විනෝද සාගරයකි.
“පිරිමිනිදු පතන
අවසර කල රහස් තැන
මිස නොලැබෙන බැවින
ගැහැණු කවරෙද වරෙදෙ නොබැදෙන“
ගැහැණිය වරදෙහි බැදෙන්නට හේතුවක් සාධාරණීකරණය කළ හැක්කේද? වෙනස් විය යුත්තේ ගැහැණියගේ අධ්යාත්මයද? නැතිනම් මේ ඊනියා වාදී සමාජ ක්රමයද? ගැහැණිය තනිවම වරදෙහි බැදිය හැක්කේද? පුරුෂයා තුලින් පැන නගින සමාජ කාර්යයේ හිස් අවකාශයන් තුල ගැහැණිය වරදෙහි බැදීම පමණක් කෙසේ නම් සාධාරණීකරණය කළ හැක්කේද?
උම්මග්ග ජාතකයෙහි සිරි කලකණ්නි ප්රශ්නය තුලින්ද පිළිඹිබු වන්නාවූ ස්ත්රී - පුරුෂ භූමිකාවන්, පසුකාලීනව සිග්මන් ප්රොයිඩ් පෙන්වා දුන් චිත්තවේගික වපසරියන් මෙහිදී මනාව විග්රහ කොට ගත හැකි වන්නේය. “යා දෙක නොරත රත“ යනුවෙන් හැදින්වූයේ කුටුම්භය තුල එකිනෙකා තුල ඇතිවන නුරුස්නා ගති ස්භාවයන් හා ක්රියාකාරකම්ය. සාහිත්යය තුල ධ්වනිත වන මෙම සත්යතාව සැබෑ ජීවිතය තුල ස්ත්රියගේ වරදක් පමණක්ම ලෙසින් හැදින්වීම තුල ඇයට නිරායාසයෙන්ම සමාජගත අසාධාරණයක් බිහිවන්නේය.
ජනවහරේ එන ස්ත්රිය චපලය. පහත් කාමුක ආශාවන්ගෙන් පෙලෙන්නීය. උත්පත්තියෙන්ම දුර්වලය. පුරුෂ ප්රමුඛ සමාජය ස්ත්රී - පුරුෂ සමාජභාවය (Gender Neutrality) මෙලෙස හදුනාගනී.
“ගැහැණු ජාතිය ජරා ජාතිය - ගලේ ගහපිය මරා දාපිය
පිරිමි ජාතිය උතුම් ජාතිය - කන්න දීපිය මල් පුදාපිය“
ස්ත්රිය විෂයෙහි පිළිකුල් ස්භාවයක් ඇතිකරවමින් පුරුෂයා කෙරෙහි මාන්නත්වයක් ආරෝපණය කළ ඒ සමාජය තවදුරටත් වලංගු වේද, නොවේද යන්න සමාජය තුලින්ම කතිකාවතකට අවසර දිය යුතුය.
මනමේ නාටකයේ මනමේ කුමරිය සියල් සැප හැර වනයෙහි වැදි රජුගේ සෙනෙහස පතන්නේ ඇය වැදි රජ අඩවියේ අනාරක්ෂිත වූ කල්හිය.
“ස්ත්රිය සිරි යහනේ ලබන සැපයට වඩා තණ බිස්සේ ලබන සැපය උතුම් කොට සලකන්නීය“ යනුවෙන් දක්වන චුල්ල ධනුද්දර ජාතකය වත්මන් සමාජය විසින් අර්ථ නිරූපණය කළ යුත්තේ පුරුෂෝත්තම සමාජයක ඇයට හිමිව ඇති සාධාරණය කළ නොහැකි අසාධාරණය සමාජය තුල ප්රශ්නගත කරමිනි.
පෙරදිග සාහිත්යය තුල කාන්තාව නම් මේ වේ. නූතනයේ අපට ඇසෙන ලමා ගීයක තනුවක පද ඇරුත් එකිනෙක විමසන විට ස්ත්රී - පුරුෂ සමාජභාවයේ එක් පැතිකඩක් වන “පවුල් ජීවිතය“ හෙවත් “කුටුම්භ සන්ඨාපනය“ යන්නෙහි හරය අවබෝධ කොට ගත හැකිවේ.
“හිංචි පිංචි හාවා යද්දි තනිවෙලා
වෙලේ උන්නු ඉබ්බා දැකලා වතුරේ නෑවිලා“
කතාවේ කතානායකයා නම් හිංචි පිංචි හාවාය. කතානායිකාව වෙලේ උන්නු ඉබ්බාය. මේ හාවා ඉබ්බා දකින්නේ තනිවී යන විටය. තනිකඩව සිටි ඔහුට යථාර්තවාදී (වතුරේ නෑවී) ස්ත්රිය මුණගැසෙයි. ඇයද, යථාර්තවාදී ස්ත්රියක් සතු ගුණාංගයන්ගෙන් හෙබි තැනැත්තියකි.
“ඉබ්බා දැකපු හාවා ඉවුරෙ නැවතිලා
ඔට්ටු තියලා අපි දුවමුද ඇහුව ළංවෙලා“
ඉවුරු වූ කලී ජීවිතයේ එක් මංසන්ධියකි. යෞවනෝදයට පත්ව සිටි ඔහුට ජීවිත ඉවුරේ නවතින්නට සිතෙයි. එතැන් පටන් අලුත් ගමනක් යන්නට සහකාරියගේ අවශ්යතාව ඔහුට දැනෙයි. ප්රේමාවනන්ද චිත්තරූපයන් හදවතේ ඇදෙයි. ශික්ෂණාත්මකව එහු තම හැගීම් ඇය වෙත මුදාහරින්නේය. “ඔට්ටු තබා දුවන්නට“ ඔහු ඇයට ආරාධනා කරයි. ඔට්ටු තබන්නේ නම් අවසානයේ ජයක් ලබන්නෙකු සිටිය යුතුය.
“ජීවිත තරගයේ දිනන්නේ කවරහුද? ඔට්ටුව සදහා ඇපයට තබන්නේ මොනවාද?“
ජීවිතය නම් මෙයයි. ඔට්ටුව සදහා ඇපයට තබන්නේ තම පෞද්ගලිකත්වයයි. ගැහැණිය හා පිරිමියා විසින් ජීවිත තරගයේ ඔට්ටුවට තබන ඇපය දෙපාර්ශවය විසින්ම ගෞරවාන්විතව හා විශ්වාසනීයව ආරක්ෂා කළ යුතුව ඇත.
“දුවන්නට හැකි තමුසෙ පහනෙකි
ඔච්චර ඔය කියනව නම් දුවල බලමුද?“
ස්ත්රීවාදීන් (Feminists) තුල කාන්තාව සවිමත්ය. පිරිමියා මෙන්ම බලවත්ය. ඇයට සමාජ කාර්යභාරය හුදෙකලාව ඉටුකළ හැක්කේය. එහෙත් එය ප්රායෝගික නොවේ. ගැහැණිය ජීව විද්යාත්මකවම දුර්වල ප්රාණියෙකි. කායිකව දුර්වල ඇය චිත්තවේගික බන්ධනයන් තුලදී ඇය නිරායාසයෙන්ම දුර්වලය. පුරුෂයා සමාජ කාර්ය තුල “හපනෙකු“ බව ඇය දනියි. එහෙත් ඇය අභියෝග ඉදිරියේ නොසෙල්වන්නීය. ඇය ඉන්ද්රඛීලයකි. ඇය ජීවිත තරගය දිවීමේ අභියෝගය භාරගන්නීය. එහෙත් ඇයට යම් චකිතයක් ඇත. තවද ඉන් අවසන් නොවූ අහිංසක ඉල්ලීමක්ද ඇත.
“හැබැයි හාවො මට ඉස්සර වෙන්න දෙනවද?“
සමාජ සන්දර්භය තුල වචනයෙන් ඉල්ලිය නොහැකි එහෙත් අවබෝධයෙන් යුතුව කළ යුතුව යමක් පුරුෂයා විෂයෙහි ඇතිවේ. ඇයට සැලකීමක් අවශ්යය. අවධානයක් අවශ්යය. ඇය ඒ තත්වය පුරුෂයා වෙතින් අවශ්යෙයෙන්ම බලාපොරොත්තු වේ. අභියෝගය භාරගැනීමෙන් අනතුරුව ඇය කරන මේ ඉල්ලීමට මුළු මහත් සමාජයම සාවධාන විය යුතුය. හුදෙක් එය අනුකම්පාවක් නොවේ. මානුෂීයත්වයට ගරු කිරීමකි.
පුරුෂයා යටහත් කරමින් ස්ත්රී ප්රමුඛ සමාජයක් බිහිකිරීමට ඇය අවකාශ නොඉල්වයි. ජීවිත තරගයෙන් ඉස්සර වන්නට නුදුනහොත් කාන්තා සංවිධාන පිහිටවන බවටත් උද්ඝෝෂණ, අරගල කරන බවටත් ඇය අනතුරු නොඅගවයි. “ඉස්සර වන්නට“ ඉල්ලීමෙන් ඇය බලාපොරොත්තුවන්නේ ස්ත්රී අධිපත්යය නොවන පුරුෂාර්ථ සැළකීමේ සම්මතයයි.
“හාවා දුව යනවා - නිදන්නට වුණා
ඉබ්බා හෙමින් හෙමින් නියම තැනට ලංවුණා“
ජීවිත තරගය තුල හාවාට පැවරුණු අතිමහත් වූ සමාජ කාර්යයක් වේ. එම සමාජ ක්රමය තුල ඔහුට කුටුම්භ රක්ෂණයට මහත් පරිශ්රමයක් දැරීමට සිදු වේ. වඩාත් වෙහෙසට පත් ඔහු ජීවිත තරගය අතරමග නිදන්නට වෙයි. විඩා හරින්නට වෙයි. සමාජ ක්රමය තුලින් ඇති කළ විෂය ක්ෂේත්රයක් තුල කුටුම්භ සන්ඨාපනය දෙකඩ වෙයි. ගැහැණිය කෙරෙහි වන සැළකීමේ සම්මතය අඩපන වෙයි. අවසානයේ ඇය සම්මතයට පිටුපාන්නට තීරණය කරයි. ඇය ක්රම ක්රමයෙන් ජීවිතය සොයායයි. සම්ප්රදායික ස්ත්රිත්වයෙන් මිදෙන්නට උත්සාහ කරයි.
“නිදා උන්නු හාවා ඌට උඩින් පැරදුණා“
අවසානයේ ඇය ජයග්රණය ලබයි. එහෙත් එය සමාජය විසින් පිලිකුල් කරන තත්වයේ සම්මතයේ තිර කඩ හැර දැමීමකි. සමාජ කාර්ය විවේචකයන්ගේ ගැරහුමට ලක්වන ක්රියාවකි. විවේචකයන් විසින් දොරගුළු දමා ආයාසයෙන් වසා දමා තිබූ රහස්යභාවය අහෝසි කරන්නකි.
විචක්ෂණ බුද්ධියෙන් සමාජය අවබෝධ කරගත යුතු කාලය එළඹ ඇත. සාහිතයේ එන කවර කලෙක වුව වරදෙහි බැදෙන කාන්තාව එවන් තත්වයකට පත් කිරීමට යොමු කරන සමාජ ක්රමයේ සංකල්පයන් ස්ත්රී - පුරුෂ සමාජභාවය සමාජ ගත කිරීමේදි අත්යවශ්යෙයන්ම හදුනාගත යුතුය. නෙඑසේව ස්ත්රිය සමාජ කාර්යයෙන් ඈත් කොට තැබීම විසදුම නොවේ. ස්ත්රියටත් පුරුෂයාටත් සමාජ සන්දර්භය තුල පැන නගින කාර්යභාරය අනෝන්ය වශයෙන් හදුනාගත යුතුය. මානුෂීයත්වය සම්මතය කොටගනිමින්, ගෞරවනීය හා විශ්වාසවන්ත ලෙස - ස්ත්රී පුරුෂභාවය සමාජ ගත කළ යුතුව ඇත්තේය. “පවුල් ජීවිතය“ හෙවත් කුටුම්භ සන්ඨාපනය නම් එයයි. සුභාෂිතයේ සදහන් පරිදි අවබෝධ කරගත යුත්තේ,
“මිනිස් හට සොදුරු ගුණ සහ නුගුණ ඇත
නිදොස් කෙනෙක් මෙදියත උපදිනේ නැත“ යන්නයි.
පලි - මෙය කියවා අවසන් වූ තැන ඔබ සෑමාගේ චින්තනයේ වෙනසක් ඇතිවී දැයි සැක පහල කරනු ඇත. නොඑසේනම් මූ බීලාදැයි අසනවා ඇත. මෙය හුදෙක් සෑමා ලියූවක් නොව, සෑමාට ඔහුගේ රසිකාවියක් එවූ ලිපියක්ය. එහි ඇති රසවත් බව හා ගැඹුරු බව දුටු විටම සෑමා මෙය පෝස්ට් කළ යුතු බව සිතා ගත්තේය. මෙය කැමති පරිදි වෙනස් කොට පෝස්ට් කරන්න යැයි ඇය පූර්ණ බලතල සෑමාට ලබා දුන්නද, මෙහි වෙනස් කරන්නට දෙයක් නැති බව සෑමා දුටුවේය. ඒ නිසා මෙය අමු අමුවේ පෝස්ට් කළේ ඊයේ සවසය. නමුත් ෆොන්ට් එකේ වෙනසක් ඇති වී මහා අර්බුධයක් ඇති වූයේය. ;)
මෙය ඈගේය...
ශානිකා දිල්ෂාණි
නීති පීඨය
කොළඹ විශ්ව විද්යාලය.